Viktor Orbán, diplomasiyi tahrip etmekle suçlanıyor; Macaristan’daki anti-demokratik yasalar ve eşi benzeri görülmemiş bir güç yoğunlaşmasıyla. Yönetimi, siyasi manipülasyon stratejisini yürürlüğe koyuyor; liberal değerlere meydan okuyarak liberal olmayan bir demokrasiye geçiş yapıyor. Eleştirmenler, muhalif seslerin baskılanması, güçlerin ayrılığının zayıflaması ve demokratik kurumları zayıflatan aşırı sağ davranışları vurguluyorlar.
Viktor Orbán tarafından hangi reformlar kabul edildi?
2010’daki iktidara geri dönüşünden bu yana, Viktor Orbán, Macaristan’daki demokrasinin işleyişi üzerindeki etkisi nedeniyle sık sık eleştirilen birçok yasama reformu gerçekleştirdi. Bunlar arasında, 2011’de yapılan anayasa değişikliği, yargı denetimini ve vatandaşların temel haklarını kısıtlama olanağı sağladı. Bu girişim, güçlerin ayrılığı ve yargıçların bağımsızlığı konusundaki endişeleri artırdı; sağlıklı bir demokrasi için bu unsurlar hayati öneme sahip.
Seçim yasalarındaki değişiklikler de tartışmalara yol açtı. Orbán, seçim haritasını değiştirdi; bazı seçim bölgelerinde partisi Fidesz’e avantaj sağladı. Bu reformlar, onun gücüne fayda sağlarken, muhalefet için seçim rekabetini zorlaştırıyor. Bazı muhalefet partilerinin kamu finansmanını ortadan kaldırarak, tüm partiler için eşit olmayan koşullar yaratırken, böylece zaten kırılgan bir demokrasi üzerindeki kontrolünü pekiştiriyor.
Viktor Orbán’ın politikası bireysel özgürlükleri nasıl tehdit ediyor?
Viktor Orbán’ın medya ve STK’lara yönelik sürekli saldırıları, Macaristan’daki bireysel özgürlükleri ciddi şekilde azalttı. Medya kontrolü alarm verici bir seviyeye ulaştı; medya mülkiyeti, iktidara yakın kişilerin eline yoğunlaşmış durumda. Bu durum, doğruluğa erişimi kısıtlayan bir hükümet propagandasına neden oluyor. Bağımsızlıklarını korumak isteyen birçok gazeteci, tehditlerle veya işten çıkarılmalarla karşı karşıya kalıyordu; bu, medyadaki korku iklimini pekiştiriyor.
Göçmenlere yardım eden veya insan haklarını savunan STK’ların faaliyetlerini kısıtlayan yasalar da bu eğilimi göstermektedir. Bu eylemler çoğunlukla milli kimliği koruma önlemleri olarak tanımlanıyor; ancak bu, insani yardımı cezalandıran yasaların sıkılaşmasıyla sonuçlanıyor. Bu bağlamda, birçok sivil toplum grubu faaliyetlerini azaltmak zorunda kalıyor; böylece kamu tartışmasını ve vatandaş katılımını kısıtlıyor.
Viktor Orbán gücünü pekiştirmek için korkuyu nasıl kullanıyor?
Orbán, otoritesini güçlendirmek için korkuyu ustaca kullandı. Göç ve terörizmle ilgili algılanan tehditleri büyüterek, korkutucu bir anlatı üzerine inşa edilen bir siyasi söylem oluşturmaya başardı. Başbakan, göçmenleri sık sık devletin düşmanları olarak tasvir ediyor; böylece gittikçe daha sıkı güvenlik politikalarını gerekçelendiriyor.
Bu korku stratejisi, yalnızca kontrol önlemleriyle sınırlı kalmayan kısıtlayıcı yasaların yürürlüğe girmesiyle sonuçlanıyor. Örneğin, toplu gözetim ve bazı bireylerin hareketlerine kısıtlamalar getirilmesi, güvenlik tehditlerine orantısız bir yanıtı temsil ediyor. tehdit altındaki bir ülke imajı çizerek, Orbán birçok gözlemci tarafından aşırı olarak değerlendirilen önlemleri meşrulaştırmayı başarıyor.
Birleşmiş Milletler ve AB tarafından hangi eleştiriler yapılıyor?
Bazı uluslararası örgütler, örneğin BM ve Avrupa Birliği, Macaristan’daki en son demokratik gerileme konusunda endişelerini dile getirdiler. 2023 tarihli bir rapor, Orbán’a yönelik yasaların sistematik doğasını vurgulayarak demokratik değerlere yapılan saldırıları kınadı. Bu eleştiriler, hukukun üstünlüğünün sorgulandığı ve temel reformların yeterli bir parlamenter tartışma olmadan yürürlüğe girdiği somut unsurlara ekleniyor.
- Yolsuzluk ve hükümet içerisindeki çıkar çatışmaları.
- Azınlıkların ve savunmasız sektörlerin haklarının kısıtlanması.
- (…)Basın konusunda demokratik standartlardaki açık.
Otoriter eğilimin Macar toplumu üzerindeki etkileri nelerdir?
Viktor Orbán altında otoriter eğilimlerin sonuçları, Macarların günlük yaşamının çeşitli yönlerinde hissedilmektedir. Kamu tartışmaları çarpıtılırken, toplumun vatandaş katılımı engellenmekte ve özellikle gençler, bu boğucu gerçeklik karşısında geri çekilmektedir. Toplumdaki kutuplaşma, farklı görüşlerin sıklıkla hain veya tehdit olarak nitelendirildiği bir güvensizlik iklimi doğuruyor. Bu dinamik, her demokrasiye özgü yapıcı diyalogu olumsuz etkiliyor.
Bu tür bir ortamın sonuçları yalnızca siyasi alanda kalmıyor. Kurumlara olan güven büyük ölçüde erozyona uğradı; önerilen reformlar hakkında yaygın bir cynizm doğurdu. Gençler, bu eğilimi gözlemleyerek, sıklıkla yurt dışında çözümler arıyor; bu da beyin göçünü artırarak ülkenin geleceği konusunda bir belirsizlik atmosferine neden oluyor.
Viktor Orbán, geleneksel değerlerin savunucusu olarak kendini tanıtırken, tartışmalı reformları ile Macaristan’daki demokrasiyi sarsmakla suçlanıyor. İktidara geldiğinden beri, demokratik kurumları yavaş yavaş zayıflatarak yargı bağımsızlığını azaltmış ve medyalar üzerindeki hükümet kontrolünü artırmıştır. Bu nedenle, siyasi manzara giderek daha otoriter hale gelmekte, ifade özgürlüğünü ve fikir çeşitliliğini kısıtlamaktadır. Bu durum, yalnızca politik muhalifler arasında değil, aynı zamanda Avrupa içinde de artan bir endişe kaynağıdır; bu, rejimin kötüleşmesini dikkatle izlemektedir.
Orbán’ın eylemleri, temel hakların sorgulandığı ve güçlendirilmiş bir yürütme gücünün lehine, liberal olmayan bir demokrasiye doğru bir dönüşümü yansıtmaktadır. Kısıtlayıcı yasaların uygulanması ve denetim mekanizmalarının ortadan kaldırılması, Macar demokrasisinin geleceği hakkında soru işaretleri yaratmaktadır. Bu yolla, Orbán ulusal değerlerin demokratik kabul edilen normların önünde yer aldığı bir siyasi model oluşturmak istemektedir; bu da ülkeyi popülist bir biçime sokmakta ve demokrasinin temellerini zayıflatmaktadır.
